به نظر شما چه چیزی به دلار و یا سایر ارزها اعتبار میدهد؟ امروزه دلار مستقیما به هیچ دارایی با ارزشی گره نخورده است و یا به عبارتی پشتوانهی خاصی ندارد. البته در زمانهای نه چندان دور ارزش پول به صورت مستقیم به طلا وابسته بود( با افزایش قیمت طلا ارزش پول نیز بالا میرفت و بالعکس). تا سال 1971 ارزش هر اونس طلا برابر با 35 دلار آمریکا بود. البته برای حکومتهایی که به دنبال افزایش مقدار پول در چرخهی اقتصاد کشورشان بودند تعیین کردن طلا به عنوان پشتوانه محدودیتهای زیادی را به همراه آورده بود. دلیل آن نیز این است که:طلا یک فلز بسیار کمیاب است و دولتها به راحتی نمیتوانند تولید آن را افزایش دهند. البته بیشتر حکومتها به دلیل اهداف سیاسی خود به دنبال افزایش پول در چرخهی اقتصادی کشور هستند نه به دلیل سود مردم، درست مثل کاری که دونالد ترامپ در دوران شیوع ویروس کرونا انجام داد. به نظر شما میتوان بیتکوین و طلا را شبیه به هم دانست؟
به دلیل محدود بودن طلا در سال 1971 آمریکا به صورت یک طرفه پشتوانه بودن طلا را باطل کرد و این گونه برای اولین بار ارز «فیات» که بدون پشتوانهی طلا است، مطرح شد. از آن زمان ارزش دلار کاهش یافت و طلا از 35 دلار در هر اونس به بیش از 1500 دلار قیمتش رسیده است.
در تمام دوران تاریخ، طلا به دلیل کمیاب بودن ارزش بسیار زیادی داشته است (ودارد). شاید برای شما جالب باشد بدانید که تخمین زده می شود که می توانید تمام طلای معدنی که استخراج شده که حدودا 190،000 است را در جعبه ای با عرض 65 متر قرار دهید. اگر فردا روزی به صورت فرضی یک شهاب سنگ به اندازهی جعبه طلا به زمین برخورد کند ارزش طلا سقوط خواهد کرد در غیر این صورت احتمال این که ارزش این فلز گرانبها افت بسیار شدیدی داشته باشد، زیاد نیست. طلا علاوه بر براق بودن ویژگی رسانایی را نیز دارد هر چند ویژگی رسانا بودن درسایر فلزها مانند مس نیز وجود دارد اما ارزش آنها کمتر از طلاست. دلیل این موضوع بسیار ساده است هر چه یک فلز و یا یک کالا نسبت عرضه به تقاضایش کمتر باشد، آن فلز(و یا کالا) کمیاب خواهد شد درنتیجه ارزش و قیمت کالای موردنظر افزایش پیدا میکند. طلا بسیار کمیاب است و تنها 0.00000031٪ پوسته زمین را تشکیل می دهد به همین دلیل ارزش هر اونس از این فلز کمیاب بیشتر از 1500 دلار میارزد. براساس کمیابی طلا ، تقاضای موسسات مالی ، افراد و بانک مرکزی کشورها ارزش طلاهای کشف شده بیش از 7 تریلیون دلار است. اکنون برای لحظه ای تصور کنید، فلز پایه ای به همان اندازهی طلا کمیاب با یک خاصیت خاص وجود دارد: قابل انتقال از طریق کانالهای ارتباطی است.
اینها صحبتهای ساتوشی ناکاموتو ، خالق اسرارآمیز بیت کوین در یک انجمن آنلاین در سال 2010 است. آیا چیزی با این ویژگی میتواند با طلا رقابت کند و جای آن را بگیرد؟ ده سال پیش ، شهروندان کنجکاو اینترنت در انجمنی به نام بیتکوین تاک ( Bitcointalk ) این سوال را مطرح کردند، این انجمن(یا به عبارتی ساتوشی) به صورت بیپرده و منطقی به این سوال کاربران پاسخ داد. البته بیتکوین ده سال بعد با ارزش و اعتباری که در میان مردم پیدا کرد، جوابهایی که دراین انجمن داده میشد را به اثبات رسانید.
درسال 2013 ارزش یک بیتکوین برابر با 0.1 اونس طلا بود اما به هنگام نوشتن این مقاله ارزش هر بیتکوین برابر با 5.5 اونس طلاست. حتی در مقایسه با طلا، ارزش بیت کوین طی دهه گذشته به میزان قابل توجهی افزایش یافته. بیت کوین مانند طلا کمیاب است ( فقط 21 میلیون بیتکوین در جهان وجود دارد). برای تولید بیتکوین جدید نیاز به استخراج کردن در شبکه است که این کار انرژی بسیار زیادی نیاز دارد ( به عبارتی کار آسانی نیست و با گذشت زمان و کمتر شدن بیتکوین قابل استخراج مقدار انرژی مصرف شده بیشتر نیز خواهد شد)
بنابراین برای درک کامل نایاب بودن بیت کوین و چگونگی تولید بیت کوین های جدید ، باید نقدینگی بیت کوین را درک کرد.
همانطور که در ابتدای این مقاله توضیح داده شد حداکثر بیتکوینی که در این شبکه وجود دارد 21 میلیون است، امروزه تقریباً 18 میلیون بیت کوین در حال گردش است( به عبارتی از این سیستم استخراج شده است) و بیت کوین های جدید با نرخ 3.6٪ سالانه عرضه می شوند. تقریبا در هر ده دقیقه که ماینرها اطلاعات تراکنش را در یک بلوک جدید قرار میدهند، 12.5بیتکوین جدید کشف میشود. در ماه می سال 2020 رویدادی به نام نصف شدن تعداد بیتکوین برگزار خواهد شد پس از این مراسم تعداد بیتکوینهای استخراج شده در هر ده دقیقه طی عملیات استخراج به نصف کاهش خواهد یافت(6.25 بیتکوین).براساس کدهای نوشته شده در شبکهی بیتکوین نصف شدن تعداد این ارز دیجیتالی تقریبا هر چهار سال یکبار انجام خواهد شد. در می سال 2020 برای بار سوم پاداش استخراج کنندگان این شبکه نصف میشود.
بیتکوین به دلیل فعالیت ماینینگ محافظت میشود، در حقیقت ماینینگ به معنی ثبت و ضبط شدن تراکنشهای انجام شده در شبکه است و این کار به تراکنشهای انجام شده اعتبار میبخشد. هر چقدر که نرخ هش و یا به عبارتی hash rate( هر چه استخراج بیتکوین سختتر باشد نرخ هش بالاتر است به عبارتی نرخ هش با میزان انرژی مصرف شده در طول استخراج رابطهی مستقیمی دارد) افزایش یابد، شبکهی بیتکوین برای انجام محاسبات به انرژی بیشتری نیاز دارد. ممکن است تصور کنید به دلیل نصف شدن پاداش ماینرها، تعداد زیادی از این استخراج کنندگان سیستم بیتکوین را ترک کردند اما اقتصاد بیتکوین با وجود دوبار نصف شدن پاداش توانسته تعادل و مقاومتش را حفظ کند و حتی اخیرا قدرت ماینینگ در این شبکه به بالاترین حد خود رسیده.شاید بتوان گفت با نزدیک شدن عرضه بیتکوین به مرز 21 میلیون، امنیت شبکه به صورت متوازی در حال افزایش و تامین شدن است.
عملیات ماینینگ این اطمینان را به سرمایهگذاران بیتکوین میدهد که این ارز دیجیتالی از طلا برتریهای زیادی خواهد داشت. بگذارید این برتری را برای شما شرح دهیم. حتی اگر ما بهترین تخمینها را داشته باشیم، به طور قطع هیچ کس نمیتواند مقدار طلا بر روی سطح زمین را محاسبه کند. هیچ راهی برای تایید میزان عرضه طلا به بازار وجود ندارد. اما در مورد بیتکوین اینگونه نیست، حتی سادهترین کامپیوترها میتوانند میزان نهایی عرضه بیتکوین را محاسبه کنند.
از طرفی دیگر اگر شما یک حلقهی طلا بخرید راه سادهای برای پیدا کردن عیار آن وجود ندارد(برای این کار نیاز به سنگ محک دارید که هم کار کردن با آن سخت است و همین هزینهبر است) ممکن است اگر نتوانید به درستی عیار طلایی که خریدید را پیدا کنید سر شما کلاه گذاشته شود. اما بیتکوین این توانایی را دارد که به صورت مستقل خود را تایید کند. این تایید نیاز به مجموعهای از فعالیتها دارد که اصطلاحا به این فرآیند انجام شده گره کامل(full node ) گفته میشود. تصور کنید یک سنگ محک به صورت همزمان تمام طلاهایی که خرید و فروش میشود را عیارسنجی کند و اطلاعات مربوط به آن را ثبت کند آیا چنین چیزی برای طلا ممکن است؟
در شبکهی بیتکوینی بیش از 52 هزار گره کامل در96 کشور جهان ثبت شده است. علاوه بر این ، هر گره کامل می تواند تأیید کند که در سال 2020 میزان عرضه بیت کوین جدید به نرخ سالانه 1.7٪ کاهش یافته.
اندازه گیری سهام در جریان طلا ( مدت زمانی که تمام طلاهای زمین کشف شود و پس از این مدت ارزش طلا افزایش بیشتری خواهد داشت) عبارت است از: میزان عرضه جدید نسبت به کل میزان کشف شده ، برای طلا سهام در جریان عبارت است از: کل طلا کشف شده تا به امروز( 190,000 تن) و میزان طلای کشف شده در هر سال (3،260 تن) است،با میزان نرخ تورم سالانه 1.7 درصد تقریبا 58 سال طول میکشد تا تمام طلاهای موجود در پوستهی زمین استخراج شود. در مورد بیتکوین نیز پس از نصف شدن میزان عرضهی این ارز دیجیتالی درمی سال 2020 نرخ عرضه سالانه بیتکوین جدید 1.7 درصد خواهد بود. پس مدت زمان کشف شدن تمام بیتکوینها نیز مانند طلا 58 سال خواهد بود. سهام در جریان طلا نسبت به سایر فلزهای موجود بسیار بالاست و براساس محاسبات انجام شده بیتکوین به زودی به طلا خواهد رسید.
در حالی که سهام در جریان بر روی بخش محدود و نایاب بودن یک کالا تمرکز دارد، اما ذکر این نکته ضروری است محدود بودن یک کالا تنها نیمی از ارزشمند بودن آن است. به عبارتی عرضه به اندازهی تقاضا مهم است و اگر به درستی این شبکه نتواند نیازهای کاربرانش را فراهم کند، پیش بینی ارزش سهام درجریان بیتکوین قطعا سقوط خواهد کرد.
در مقایسهی بیتکوین با طلا متوجه میشویم بیتکوین بسیار بیثبات است. هرچند با گذشت زمان میزان ثبات این ارز افزایش پیدا کرده. طبق CoinMetrics ، میانگین نوسانات بیت کوین در مقایسه با 5 سال گذشته کاهش یافته و از 6.4٪ (2010-2015) به 3.7٪ (2020-2015) رسیده است.
عرضه قابل پیش بینی طلا ، کمبود این عنصر در طبیعت و بازارهای جهانی به این ماده اجازه داده است که به یک ارزش پایدار در برابر ارز فیات تبدیل شود. در عین حال ، توسعه بیت کوین در حال تسریع است و تعداد زیادی از مزایای آن نسبت به این فلز گرانبها پیدا شده است، این مزایا عبارت است از:
- قابل بازرسی بودن: براساس گرههای موجود در این شبکه میتوان اعتبار یک تراکنش را بررسی کرد. علاوه بر این تمام خرید و فروشهایی که در این شبکه انجام شده در یک دفترچه حساب همگانی نوشته شده و تمام افراد میتوانند به آن دسترسی داشته باشند.
- هزینه کم برای ارسال کردن:هر کاربر برای انجام تراکنش در این شبکه باید هزینهای به مبلغ 0.24 بیتکوین بپردازد، برای ارسال بیتکوین محدودیت وجود ندارد و کاربران از طریق اینترنت به هر کشور جهان میتوانند بیتکوین ارسال کنند. در سپتامبر امسال حدود 1 میلیارد دلار توسط شبکه بیتکوینی جابه جا شد که هزینهی کل تراکنش این یک میلیارد تنها 700 دلار بود همین موضوع ارزان بودن تراکنش این ارز را نشان میدهد. اما تراکنش طلا به این راحتیها نخواهد بود و شما قبل از ارسال محمولهی طلا خود باید آن را بیمه کنید و به دست یک شرکت معتبر بسپارید.
- داشتن حریم خصوصی: انتقال طلا بدون شخص سوم مستلزم حضور فیزیکی هر دو طرف است ، در حالی که بیت کوین به شما این امکان را میدهد که تراکنش نفر به نفر از طریق اینترنت و به صورت مجازی باشد حتی در این شبکه شما میتوانید از طریق اسم مستعار فعالیتهایتان را انجام دهید.
- قابل حملونقل بودن: کلید مخصوص محل نگهداری بیت کوین(کیف پول بیت کوین) یک کلمهی 12 کاراکتری است که میتوان آن را به راحتی حفظ کرد، همچنین این ارز دیجیتالی را میتوان به صورت اینترنتی و دیجیتالی انتقال داد درست برعکس طلا.
- تقسیمپذیر بودن: برخلاف طلا که برای تقسیم کردن آن باید آن را در کورههای مخصوص ذوب کرد، بیتکوین به راحتی قابل تقسیم شدن است. شما می توانید کسری از بیت کوین و همچنین هزاران بیت کوین را بصورت همزمان ارسال کنید.
- کمیاب بودن: بیتکوین نیز به زودی همانند طلا نایاب خواهد شد.
پس به طور کلی میتوان گفت بیتکوین به طلا شباهتهای بسیار زیادی دارد و ممکن است در بلند مدت حتی جای این فلز نایاب را بگیرد.