اگر به تازگی تصمیم گرفتید که سرمایهگذاری غیرمستقیم را شروع کنید، یکی از بهترین گزینهها برای شما صندوق سرمایه گذاری مشترک است. در این نوع صندوقها ریسک کاهش پیدا میکند و احتمال اینکه سرمایهٔ خود را از دست دهید، بسیار کمتر است. در این مقاله ضمن تعریف صندوقهای سرمایه گذاری مشترک، به بررسی انواع این صندوقها پرداختهایم.
صندوق سرمایه گذاری مشترک چیست؟
صندوق سرمایه گذاری مشترک (Mutual Funds) نوعی ابزار سرمایه گذاری است که پول چند سهامدار را جمعآوری میکند تا بر اوراق بهاداری مانند سهام، اوراق قرضه و سایر داراییها سرمایه گذاری کند. مدیرانی متخصص و حرفهای گردانندگان این صندوق سرمایه گذاری هستند.
اگر با مفهوم صندوق سرمایه گذاری آشنایی ندارید، مقاله صندوق سرمایه گذاری چیست راهنمای شما خواهد بود.
صندوقهای سرمایه گذاری مشترک کارمزد سالانه، نسبت بهای تمام شده یا کمیسیون دارند که ممکن است بر بازده کلی آنها اثر بگذارد.
مثلاً فرض کنید صندوق سرمایه گذاری مشترکی طی یک سال 8 درصد بازدهی ایجاد کند. فرض بگیریم نسبت بهای تمام شده یا expense ratio صندوقی یک درصد است. پس به سرمایهگذاران 8 منهای 1 یعنی 7 درصد بازده تعلق میگیرد. یعنی اگر مثلاً بازده سالانه 8 هزار دلار باشد، 1000 دلار به صندوق پرداخت میشود و باقی به سرمایهگذار تعلق میگیرد؛ یعنی بازده 7 هزار دلار میشود.
حال چگونه نسبت بهای تمام شده یا expense ratio بر بازده اثر میگذارد؟ فرض میگیریم expense ratio 1 و بازدهی 20 است؛ 19 درصد بازدهی. ممکن است که expense ratio یا نسبت بهای تمام شده 10 و بازدهی 12 درصد باشد. 12 منهای 10 یعنی دو درصد بازدهی ایجاد شده است. پس برای تصمیمگیری باید به expense ratio و بازده و عدد به دست آمده از تفریق آنها توجه کرد که آیا عدد بالایی یا عدد پایینی است.
مزایای صندوق سرمایه گذاری مشترک
هر سرمایهگذار میتواند هر اندازه که میخواهد در این صندوق سرمایهگذاری کند و به اندازهٔ سهمش نیز از این صندوق سود کسب خواهد کرد. از این طریق سرمایهگذار میتواند به پورتفویی متنوع از سهام، اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار دسترسی داشته باشد که به صورتی حرفهای مدیریت میشوند.
شاید بتوان گفت صندوقهای سرمایهگذاری مشترک برای افراد مبتدی و ریسکگریز گزینهٔ بسیار مناسبی است. یک صندوق سرمایه گذاری مشترک سرمایهٔ اضافی افراد جمع میکند و در ازای آن به آنها سهام میدهد.
به طور کلی سرمایهگذاری در این صندوقها مزایای بسیار زیادی دارد که برخی از این مزایا عبارت است از:
- نقدشوندگی بالا: یکی از ویژگیهایی که یک سرمایهگذاری خوب باید داشته باشد این است که در کوتاهترین زمان سرمایهگذار بتواند آن را به پول نقد تبدیل کند که این ویژگی در مورد صندوق سرمایه گذاری مشترک صدق میکند.
- دسترسی آسان: همانطور که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم، صندوق سرمایه گذاری مشترک برای افراد تازه کار در این حوزه بسیار مناسب است. یکی از دلایل این است که شما به راحتی میتوانید اوراق یک صندوق سرمایه گذاری مشترک را خریداری کنید. حتی برخی از بانکها نیز این نوع صندوق را دارند که کار را برای افراد علاقهمند به سرمایهگذاری در این صندوق آسان میکند.
- متنوع بودن: هنگامی که شما در یک صندوق سرمایه گذاری تصمیم به سرمایهگذاری میگیرید در حقیقت تنها روی یک سهام و یک اوراق قرضه سرمایهگذاری نمیکنید، بلکه روی مجموعهای از اوراق و سهام سرمایهگذاری میکنید که همین موضوع ریسک را پایین میآورد و احتمال اینکه ضرر بزرگی ببینید را به شدت کاهش میدهد.
بیشتر بخوانید: جلوگیری از ضرر بزرگ در ارز دیجیتال
انواع صندوق سرمایه گذاری مشترک
انواع صندوق سرمایه گذاری مشترک براساس چند معیار تقسیمبندی میشوند که عبارتند از:
- نوع اوراق بهادار
- اهداف سرمایه گذاری
- نوع بازدهی
صندوقهای سرمایه گذاری مشترک معمولاً به چهار دسته تقسیم میشوند یعنی صندوق سهامی، صندوق سرمایه گذاری مشترک بازار پول، صندوق اوراق قرضه و صندوقهای target-date.
صندوق سهامی
همانطور که از اسم صندوق سهامی پیداست، در درجه اول بر سهام سرمایه گذاری میکند. برخی از صندوقهای سهامی براساس اندازه شرکتی که در آن سرمایه گذاری میکنند، نامگذاری میشوند. مثلاً پیشوند کوچک، متوسط یا بزرگ میگیرند.
برخی هم براساس روش سرمایه گذاری نامگذاری میشوند مانند: رشد متهورانه یا جسورانه، درآمد محور، ارزش و سایر. همچنین صندوق سهامی بر این اساس تقسیمبندی میشود که در سهام داخلی سرمایه گذاری میکند یا در سهام خارجی.
صندوق اوراق قرضه
صندوق اوراق قرضه نوعی صندوق سرمایه گذاری مشترک است که بازده حداقلی را ایجاد میکند و از دستهٔ صندوقهای درآمد ثابت است. این نوع از صندوقها بر سرمایهگذاریهایی متمرکز میشود که بازده معینی را پرداخت میکنند. چند نمونه از این سرمایه گذاریها عبارتند از: اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه شرکتهای سهامی یا اوراق بدهی.
گاهی به صندوق درآمد ثابت، صندوق اوراق قرضه هم میگویند و به صورتی فعال مدیریت میشوند. این صندوقها به دنبال اوراق قرضه کم ارزشگذاری شده هستند تا با سود آنها را بفروشند. این نوع صندوقها بازده بیشتری را ایجاد میکنند و بدون ریسک نیستند. برای مثال صندوقی که عمده فعالیتش در زمینه اوراق قرضه بنجل یا اوراق قرضه ریسک بالاست نسبت به صندوقی که فعالیتش اوراق بهادار دولتی است، ریسک بیشتری دارد.
صندوق اوراق قرضه انواع مختلفی دارد و براساس این که کجا سرمایه گذاری میشود، با هم فرق دارند. همه صندوقهای اوراق قرضه در معرض ریسک نرخ بهره هستند.
صندوق سرمایه گذاری شاخص
صندوق سرمایه گذاری شاخص بر سهامی سرمایه گذاری میکند که با شاخص عمده بازار همچون S&P 500 یا شاخص داو جونز مطابقت دارند. در این روش تحلیلگران و مشاوران به تحقیق کمتری نیاز دارند. بنابراین هزینه کمتری به سهامداران متقبل میشود و در این روش سهامدارانی که به هزینهها حساس هستند در نظر گرفته میشوند.
صندوق سرمایه گذاری متعادل یا متوازن
صندوق سرمایه گذاری متعادل یا متوازن بر ترکیبی از داراییها سرمایه گذاری میکند. خواه این دستهها سهام، اوراق قرضه، ابزار بازار پول یا سرمایه گذاری جایگزین باشند. هدف این صندوق که به آن صندوق تخصیص دارایی هم میگویند این است که آسیب پذیری در برابر ریسک را در بین دسته داراییها کاهش دهد.
صندوق سرمایه گذاری مشترک بازار پول
صندوق سرمایه گذاری مشترک بازار پول، اوراق بدهی امن، بدون ریسک و کوتاه مدت و بیشتر اوراق خزانه دولتی را شامل میشود. سرمایه گذار بازده کلانی به دست نمیآورد اما اصل سرمایه تضمین میشود. بازده معمول آن یک مقدار از حساب سپرده بیشتر و مقداری از میانگین گواهی سپرده کمتر است.
صندوق درآمد ثابت
صندوق درآمد ثابت اسمش را از هدفش گرفته است. یعنی این که درآمد ثابتی را ایجاد کند. این صندوقها اول از همه در اوراق بدهی دولتی و با کیفیت سرمایه گذاری میکند. تا زمان سررسید این اوراق را نگهداری میکند تا سود ایجاد کند. همان طور که گفتیم هدفش فراهم کردن درآمدی ثابت برای سرمایه گذاران است. بنابراین مخاطبان این صندوق سرمایه گذاران محافظه کار و بازنشستگان هستند.
صندوق بین المللی یا صندوق جهانی
صندوق بین المللی یا صندوق خارجی تنها بر داراییهایی سرمایه گذاری میکند که بیرون از وطن سرمایه گذار هستند. صندوقهای بین المللی یا جهانی میتوانند در هر نقطهای از دنیا سرمایه گذاری کنند. نوسانات آنها به اقتصاد کشوری که در آن سرمایه گذاری میشود و ریسکهای سیاسی وابسته است. با این وجود اگر تنوع را افزایش دهند میتوانند پورتفوی متعادلی داشته باشند.
صندوق Speciality Fund
صندوقهای بخشی نوعی صندوق هستند که هدفشان بخشهای خاصی از اقتصاد است مثل بخش مالی، فناوری یا حوزه سلامت. صندوقهای بخشی ممکن است نوسان زیادی داشته باشند چون سهام یک بخش خاص ممکن است با هم همبستگی داشته باشند.
صندوق منطقهای تمرکز بر منطقه خاص جغرافیایی را آسانتر میکند. این امر به معنای تمرکز بر ناحیهای وسیعتر یا کشوری منفرد است.
صندوقهای سرمایه گذاری متعهد به اخلاق جامعه یا صندوقهای اخلاقی تنها در شرکتهایی سرمایه گذاری میکنند که برمبنای سرمشقها یا اعتقادات خاصی عمل میکنند. برای مثال برخی از صندوقهای سرمایه گذاری متعهد به اخلاق جامعه در صنایع خلاف یا خطاکار سرمایه گذاری نمیکنند. از جمله صنایع خلاف عبارتند از: تنباکو، نوشیدنیهای الکلی، سلاح یا سلاح هستهای. صندوقهایی که بر فناوری سبز همچون انرژی خورشیدی و باد یا بازیافت سرمایه گذاری میکنند از جمله صندوقهای سرمایه گذاری متعهد به اخلاق جامعه هستند.
تفاوت صندوق سرمایه گذاری مشترک و ETF
صندوق قابله معامله یا ETF، صندوق سرمایه گذاری مشترک نیست اما از راهکارهایی استفاده میکنند که مطابق با صندوقهای سرمایه گذاری مشترک هستند. این صندوقها، تراست های سرمایه گذاری هستند که در بازار بورس معامله میشوند و مزیتهای سهام را هم دارند.
صندوق قابل معامله را همان طور که از اسمش پیداست میتوان در سراسر روزی تجاری معامله کرد. ETF ها نسبت به صندوقهای سرمایه گذاری مشترک معادل خود کارمزد کمتری دارند. ETF ها نسبت به صندوقهای سرمایه گذاری مشترک مقرون به صورفه تر هستند و نقدینگی بیشتری دارند.
ویدئو آموزشی صندوق سرمایه گذاری مشترک
اگر به دنبال یادگیری صندوق سرمایه گذاری مشترک به زبان ساده هستید به شما پیشنهاد میکنیم ویدیوی زیر را مشاهده کنید.
صحبت پایانی
صندوقهای ارز دیجیتال از جدیدترین صندوقهای سرمایهگذاری در دنیا محسوب میشوند. برای آشنایی با این صندوقها از شما دعوت میکنیم دو مقاله زیر را مطالعه کنید:
ممنون. مقاله جالبی بود. صندوقهای رمزارزی بینوست از چه نوعی هستند؟ آیا صندوق درآمد ثابت هم دارید؟
سلام آقای ملکی
وقت بخیر
صندوقهای سرمایهگذاری بینوست از نوع صندوق رمزارز آنچین هستند؛ صندوقهای مبتنی بر بلاکچین که روی پلتفرم انزایم ایجاد شدهاند. در این صندوقها به صورت لحظهای میتوانید تمام اطاعات صندوق را به صورت شفاف مشاهده کنید.
خیر؛ در حال حاضر بینوست صندوق درآمد ثابت ندارد اما ممکن است در آینده این سرویس را ارائه دهد.
سپاس از همراهیتان