آشنایی با انواع صندوق سرمایه گذاری در ایران

پیش از این که به سراغ انواع صندوق سرمایه گذاری در ایران برویم، بهتر است کمی در مورد صندوق‌ها توضیح دهیم. اگر می‌خواهید بر هر دارایی سرمایه گذاری کنید، باید دانش مربوط به آن را داشته باشید. چنانچه خودتان بخواهید دست به کار شوید و آستین‌هایتان را بالا بزنید، باید کلی وقت بگذارید و بازار هر کلاس دارایی را تحلیل کنید. افرادی که زمان و دانش کافی دارند، صفر تا صد سرمایه گذاری را خودشان انجام می‌دهند و به صورت مستقیم سرمایه گذاری را شروع می‌کنند. اما اگر زمان یا دانش کافی ندارید، شیوهٔ غیرمستقیم به نفع شماست. صندوق‌های سرمایه گذاری از نوع شیوه غیرمستقیم سرمایه گذاری هستند.

اگر آشنایی کمی با صندوق سرمایه گذاری دارید، مقاله صندوق سرمایه گذاری چیست را هم بخوانید.

بهتر است که پیش از آشنا شدن با 11 مورد از صندوق‌های سرمایه گذاری در ایران، با مفهوم واحد سرمایه گذاری آشنا شوید.

واحد سرمایه گذاری چیست؟

صندوق، سرمایهٔ افراد را جمع‌آوری و بر دارایی‌های مختلف سرمایه گذاری می‌کند. برای این که سهم هر فرد از دارایی‌های کلی مشخص شود، مجموع دارایی صندوق به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شود. این بخش‌های کوچک‌تر را واحد سرمایه گذاری می‌گویند. در نتیجه هر سهامدار با توجه به پولی که با خود به صندوق آورده است، مالک یک واحد یا چند واحد سرمایه گذاری می‌شود.

انواع صندوق‌های سرمایه گذاری

در ادامه، 11 نوع صندوق را به صورت اجمالی با هم بررسی می‌کنیم.

صندوق با درآمد ثابت

مدیران این صندوق برای تضمین سود، اوراق بهادار کم ریسک را خریداری می‌کنند.

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت مناسب چه افرادی است؟ افرادی که اهل ریسک نیستند، سود معقول و ثابتی بیشتر از سود بانک می‌خواهند و سریع به پول نقد نیاز دارند. همین طور به ازای هر روزی که واحدهای این صندوق را نگه داشته‌اید؛ علاوه بر سود دوره‌ای، سود روزشمار هم به شما تعلق می‌گیرد.

چنانچه به سود خود دست نزنید، سود شما به اصل سرمایه اضافه می‌شود و در دوره بعد می‌توانید از سود مرکب که ناشی از مجموع این دو سود است، استفاده کنید.

دوره‌های این صندوق از پیش تعیین شده و می‌تواند ماهانه یا هر چند ماه یک بار باشد.

صندوق سهامی

ممکن است به خاطر نام صندوق سرمایه گذاری سهامی فکر کنید که فقط بر سهام سرمایه گذاری می‌کند، اما این‌‌گونه نیست. البته که بخش عمده سرمایه گذاری آن بر سهام شرکت‌های بورسی است، اما دارایی‌های دیگری مانند سپرده بانکی و اوراق مشارکت و غیره را هم شامل می‌شود. البته اگر به بازار سهام علاقه دارید و زمان و تخصص ندارید، این صندوق را می‌توانید انتخاب کنید.

ریسک این صندوق بالاست اما هرچه ریسک بالاتر می‌رود، ممکن است بازده هم بیشتر شود. به نظر می‌آید که صندوق سرمایه گذاری سهامی برای افراد ریسک‌پذیر مناسب باشد.

سود دوره‌ای در کار نیست اما از تفاوت قیمت خرید و فروش هر واحد سرمایه گذاری به سرمایه‌گذاران سود پرداخت می‌شود.

صندوق مختلط

یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری در ایران، صندوق سرمایه گذاری مختلط است. صندوق سرمایه گذاری مختلط 60 درصد بر سهام و بقیه را بر اوراق درآمد ثابت یا به صورت نصف به نصف سرمایه گذاری می‌کند. بازدهی این صندوق‌ها ممکن است از صندوق‌های درآمد ثابت بیشتر باشد اما ریسک بیشتری هم دارند. ریسک این صندوق‌ها بین صندوق‌های سهامی و صندوق‌های با درآمد ثابت است. یعنی به خاطر سهام می‌توانند بازدهی بالاتر و از طریق اوراق درآمد ثابت نوسانات قیمتی کمتری را ایجاد کنند.

افرادی که خواهان ریسک متوسطی هستند، می‌توانند این صندوق را انتخاب کنند.

صندوق سرمایه گذاری در طلا

سرمایه گذاری این صندوق بر طلا و سکه است. پس سود به نوسان قیمت طلا وابسته است. در اینجا هم سود سرمایه گذار بر اساس اختلاف قیمت خرید و فروش محاسبه می‌شود. این صندوق برای افرادی که دوست دارند در بازار طلا سرمایه گذاری کنند اما نگران نگهداری و سرقت طلا و سکه‌هایشان و هزینه‌های مربوطه هستند، مناسب است. البته این صندوق درآمد مازاد خود را به اوراق بهادار با درآمد ثابت هم ممکن است اختصاص دهد.

چون قیمت سکه و طلا به دلار و نرخ اونس جهانی بستگی دارد، پس به نوعی سرمایه‌گذاران با استفاده از این صندوق‌ها به صورت غیرمستقیم بر طلای جهانی و ارز سرمایه گذاری می‌کنند.

صندوق سرمایه گذاری در زمین و ساختمان

بازار مسکن از جمله بازارهایی است که به سرمایه کلان نیاز دارد. افرادی که پول کافی برای سرمایه گذاری در بازار مسکن ندارند، می‌توانند با انتخاب این صندوق در انجام پروژه‌های ساختمانی و ساخت و ساز مشارکت کنند. بعد از اتمام و ساخت پروژه‌ها، این صندوق‌ها سود را بین اعضای صندوق تقسیم می‌کنند.

صندوق سرمایه گذاری پروژه

صندوق سرمایه گذاری پروژه صندوق جدیدی است که از سرمایه‌گذاران پول جمع آوری می‌کند تا بر پروژه‌های نفتی و پتروشیمی و حوزه صنعت و معدن سرمایه گذاری کند. سود این پروژه‌ها به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود.

صندوق نیکوکاری

صندوق سرمایه گذاری نیکوکاری به این شکل است که سودش را می‌توان به اهداف نیکوکارانه اختصاص داد. البته اصل سرمایه هم حفظ می‌شود و فقط سود است که به کارهای نیکوکارانه تعلق می‌گیرد. فرد با انتخاب این صندوق، می‌تواند تمام یا بخشی از سود خود را برای انجام کارهای نیک و نیازمندهای واقعی جامعه صرف کند. از جمله این کارهای نیک می‌توان به کمک به افتتاح باشگاه‌های ورزشی، جوایز مختلف و غیره نام برد.

صندوق جسورانه

صندوق سرمایه گذاری جسورانه به کسب و کارهای نو و استارتاپ‌ها کمک می‌کند که ایده خود را عملی کنند. گوگل و اسنپ از طریق این صندوق به وجود آمده‌اند. از اسمش معلوم است که ریسک بالایی دارد و افراد جسور و علاقمندان ایده‌های نو را به میدان می‌طلبد.

صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی

یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری در ایران که به سرمایه‌گذاران حقوقی اختصاص دارد، صندوق‌های سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی هستند. از جمله سرمایه‌گذاران حقوقی می‌توان به بانک‌ها و صندوق‌های بازنشستگی اشاره کرد. این صندوق‌ها مالک بخشی از سهام شرکت‌های فعال در بازار سرمایه هستند. این صندوق‌ها نقدینگی را بالا برده، قیمت‌های بازار را تنظیم می‌کنند و بازار را متعادل نگه می‌دارند.

صندوق شاخص

این صندوق، پورتفوی خود را براساس شاخص خاصی می‌چیند. سود این نوع صندوق‌ها براساس شاخص خاصی به دست می‌آید مثلاً شاخص کل بورس، شاخص طلا، شاخص صنایع و غیره. هزینهٔ مدیریتی هم در آن‌ها پایین است.

صندوق قابل معامله

 صندوق قابل معامله یا ETF از جمله صندوق‌هایی است که براساس شیوه خرید و فروش صندوق دسته‌بندی می‌شوند. از اسمش بسیار واضح است که می‌توان این صندوق را همچون سهام عادی خرید و فروش کرد. واحدهای آن در سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها خرید و فروش می‌شوند.

قیمت این صندوق‌ها به خاطر معامله شدن در بورس ممکن است تحت تأثیر شرایط بورس قرار بگیرد.

صحبت پایانی

در این مقاله به 11 نوع صندوق سرمایه گذاری در ایران اشاره کردیم. البته تعداد صندوق‌های سرمایه گذاری بیشتر از این 11 مورد هستند. با هر مقدار سرمایه و تحمل ریسک و علاقه‌ای که دارید، صندوقی براساس نیازهای خود پیدا خواهید کرد. تمایل شما به هر دارایی که می‌خواهد باشد: طلا، املاک، سهام، ارز دیجیتال و غیره. پس خیالتان راحت که دستتان باز است. اگر دوست دارید در مورد صندوق‌های ارز دیجیتال بدانید، مقالات دیگر بینوست را بخوانید یا به بخش خدمات ما بروید.