وب ۳ چیست؟

اینترنت با گذشت زمان پیشرفت بسیاری کرده و به بهشی حیاتی از زندگی روزمره ما تبدیل شده است. وب ۳ تکامل بعدی اینترنت است که در آن وب‌سایت‌ها، برنامه‌ها و خدمات توسط کاربران کنترل خواهد شد.
منظور از عبارت «وب ۳ تطبیق‌پذیر»، تعامل وب‌سایت‌ها یا خدمات با شبکه اتریوم است. اگر به‌تازگی با این مفاهیم آشنا می‌شوید، مطمئنا این موضوعات کمی گیج‌کننده خواهند بود. بنابراین برای درک بهتر موضوع، بهتر است نگاهی به گذشته داشته باشیم تا ببینیم چگونه به وضعیت فعلی رسیده‌ایم.
در روزهای ابتدایی اینترنت، وب‌سایت‌ها عملکرد محدودی داشتند. کاربران عمدتا مصرف‌کننده محتوای وب‌سایت‌ها بودند. شاید شما برای خودتان یک صفحه وب شخصی داشتید، اما آن صفحه پویا نبود و توسط یک ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی (ISP) مانند GeoCities میزبانی می‌شد. تعامل دوطرفه بسیار کم بود، به‌جز زمانی که کاربر اطلاعات مختصری مانند اسم و نظر کوتاه خود را در یک فرم ثبت می‌کرد.

وب ۲٫۰؛ ظهور رسانه‌های اجتماعی

سپس به دورانی رسیدم که برخی آن را وب ۲٫۰ می‌نامند. در این دوره مشارکت کاربران به صورت چشمگیری افزایش یافت. شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، توئیتر و یوتیوب همه‌گیر شدند. طولی نکشید که کاربران محتوای زیادی را در این وب‌سایت‌ها تولید کردند. با این حال، کاربران محتوای تولیدشده را کنترل نمی‌کردند، بلکه وب‌سایت‌ها از محتوای تولیدشده توسط آنها میزبانی می‌کردند. بنابراین، انتظار این بود که کاربران شرایط خدمات (ToS) سایت را رعایت کنند، در غیراین‌صورت، از شبکه اخراج می‌شدند. ناگفته نماند که این وب‌سایت‌ها می‌توانند شرایط خدمات خود را در هر زمانی و به دلخواه خود تغییر دهند و کاربران را ملزم به توافق با قوانین جدید کنند. در صورتی که کاربر با این شرایط مخالفت کند، دیگر امکان دسترسی به خدمات و حتی بعضا دسترسی به داده‌های خود را هم از دست خواهد داد.

وب ۳٫۰؛ قدرت در اختیار مردم

وب ۲٫۰ برای ایجاد ارزش به کاربران متکی است، اما فقط میزبان یا مالک وب‌سایت می‌تواند از آن ارزش بهره‌مند شود، نه خود کاربر. در بیشتر موارد، شما به‌عنوان کاربر کنترلِ کم یا حتی هیچ کنترلی بر داده‌های خود ندارید. همچنین شما هرگز نمی‌دانید محتوایی که از آن لذت می‌برید در فضای وب باقی خواهد ماند یا نه. وقتی میزبان سرویس نیازی به محتوای خاصی ندارد یا منافع او را تهدید می‌کند، حق دارد که آن را از پلتفرم خود حذف کند و دست کاربر را در پوست گردو بگذارد. ناگفته نماند که بیشتر ارائه‌دهندگان این خدمات، به خاطر شرایط خدماتشان دسترسی کامل به داده‌‌های کاربران دارند. وب ۳٫۰، به‌دنبال این است که این قدرت را به کاربران بدهد که ارزشی را که خودشان تولید کرده‌اند، در اختیار داشته باشند.
برنامه‌های وب ۳٫۰ که در برخی موارد به آنها DApp یا برنامه غیرمتمرکز هم گفته می‌شود، بر روی شبکه غیرمتمرکزی مانند اتریوم یا IPFS ساخته می‌شوند. IPFS یک پروتکل و شبکه همتا به همتا برای ذخیره و به اشتراک‌گذاری داده در یک سیستم فایل توزیع‌شده است. این شبکه‌ها به جای اینکه توسط برخی از شرکت‌ها اداره شوند، توسط کاربران ساخته‌شده، اداره و نگهداری می‌شوند. این شبکه‌ها خودساخته هستند و یک نقطه شکست متمرکز ندارند. علاوه بر این، این شبکه‌ها متن‌باز هستند، به این معنی که هر کسی برای ایجاد این زیرساخت مشترک کمک می‌کند. محصولات و خدماتی که با وب ۳٫۰سازگار هستند، این قابلیت را دارند که با قراردادهای هوشمندِ اجراشده در بلاک چین اتریوم تعامل داشته باشند.
قراردادهای هوشمند کدهایی هستند که در شبکه اتریوم و برخی دیگر از شبکه‌‌های بلاک چینی مانند ترون و کاردانو پیاده می‌شوند. این قراردادها به محض راه‌اندازی، به صورت برنامه‌ریزی شده عمل می‌کنند و کاربران می‌توانند مطمئن باشند که این قراردادها توقف‌ناپذیر هستند و در برابر سانسور مقاومند.
وب ۳٫۰ آینده اینترنت است و با آن مانند زیرساخت مشترکش برخورد خواهد کرد. وب ۳٫۰ آینده‌ای است که در آن هر کس می‌تواند کمک شایانی به اینترنت بکند و در ازای آن پاداش دریافت کند.