به احتمال زیاد در مقالات مختلفی که راجع به ارز دیجیتال خواندهاید، بارها اصطلاحات اثبات کار و اثبات سهام را دیدهاید. احتمالاً برای شما سؤال ایجاد شده که اثبات کار و اثبات سهام چیست؟ تفاوت اثبات کار و اثبات سهام چیست؟ در این مقاله از بینوست میخواهیم به این پرسشهای شما پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.
چرا اثبات سهام و اثبات کار به وجود آمدند؟
شبکههای بلاکچین باید برای عملکردی مناسب چند مسئله را حل کنند. به عنوان نمونه از آنجایی که نهاد متمرکزی مانند بانک وجود ندارد بنابراین شبکههای رمزارز باید مطمئن شوند که هیچ فردی در شبکه نمیتواند کوینهای خود را دوبار خرج کند.
اما در سازمانهای متمرکز مانند بانک، گروهی از تصمیم گیرندگان یا قانونگذاران چنین اموری را کنترل میکنند و بر آنها نظارت دارند. در رمزارزها این جامعه است که برای اعتبارسنجی تراکنشها و بلاکها به توافق و اجماع میرسد.
اثبات کار و اثبات سهام دو مکانیسم اجماع اصلی هستند که شبکه بلاکچین برای دستیابی به توافق جمعی در مورد شبکه از آنها استفاده میکند. زمانی که ساتوشی ناکاموتو بیت کوین را ایجاد کرد، به دنبال راهی بود که تراکنشها بدون حضور شخص ثالث اعتبارسنجی شوند. ناکاموتو با این هدف از مکانیسم اجماعی به نام اثبات کار استفاده کرد تا در شبکه همه بر سر این که کدام تراکنشها معتبر هستند، توافق یا اجماع داشته باشند.
از سوی دیگر، اثبات سهام روش اجماع جدیدتری است که باعث ایجاد رمزارزها و پروژههای جدید دیفای یا خدمات غیرمتمرکز مالی شده است. برخی از پروژهها از همان ابتدا از مدل اثبات سهام استفاده میکنند یا برخی از پروژهها بعداً از اثبات کار به مدل اثبات سهام روی میآورند.
اثبات کار (pow) چیست؟
الگوریتم اجماع اثبات کار از مسائل پیچیدهای استفاده میکند تا ماینرها با استفاده از رایانههایی با قدرت زیاد آنها را حل کنند. ماینرها با آزمون و خطا این مسائل را حل میکنند. اولین ماینری که معادله رمزنگاری را حل یا پازل را کامل کند، اجازه دارد بلاکهای جدیدی را برای تراکنشها به بلاکچین اضافه کند. بعد از اینکه بلاک توسط ماینر تایید شد، به بلاکچین اضافه میشود. ماینر نیز به عنوان پاداش، کوین دریافت میکند.
در مدل اثبات کار لازم است که رایانهها انرژی زیادی را صرف کنند. با رشد بیشتر شبکه رمزارز، زمان انجام تراکنشها کند میشود، زیرا به قدرت و انرژی بیشتری نیاز است.
اثبات سهام (pos) چیست؟
در اثبات سهام، ماینرها پیش از اعتبارسنجی معاملات متعهد میشوند که در ارز دیجیتال سرمایهگذاری کنند. ماینرها برای اعتبارسنجی بلاکها باید کوینهای خود را استیک کنند.
پس از این که ماینر بلاک را اعتبارسنجی میکند به زنجیره اضافه میشود. در نتیجه ماینر به عنوان کارمزد خود علاوه بر کوینهایی که قبلاً استیک کرده بود، رمزارز دریافت میکند. اگر ماینر به درستی بلاک را اعتبارسنجی نکند، کوینهای او از دست میروند.
به این دلیل که ماینرها باید کوینهای خود را وثیقه بگذارند یا استیکینگ کنند، احتمال این که کوینهای تراکنشها را سرقت کنند یا کلاهبرداری انجام دهند، بسیار کم میشود. همین امر یک لایه امنیتی دیگر را فراهم میکند.
مدل اثبات سهام جایگزینی برای اثبات کار است که به مسائل مصرف انرژی، تأثیر بر محیط زیست و مقیاسپذیری میپردازد.
یکی از مسائل مربوط به اثبات سهام این است که برای استیکینگ به سرمایهگذاری زیادی نیاز دارد. افرادی که بیشترین پول را در اختیار داشته باشند، بیشترین کنترل را در اختیار خواهند داشت. اگر بلاکچین فورک شود یعنی نسخه جدیدی از آن ایجاد شود، ولیدیتور یا اعتبارسنج یک کپی از استیکهایش را دریافت میکند. این امر به خاطر این است که در انشعاب جدید سابقه عملکردی وجود ندارد؛ بنابراین اگر اعتبارسنج با هر دو فورک یا انشعاب موافقت کند، قادر است که کوینهایش را دوبار خرج کند.
بیشتر بخوانید: استیکینگ ارز دیجیتال چیست
در بخش زیر تفاوت اثبات کار و اثبات سهام را بیشتر توضیح میدهیم.
تفاوت اثبات کار و اثبات سهام چیست؟
اثبات کار و اثبات سهام هر دو الگوریتمهایی هستند که بلاکچین را ایمن نگه میدارند تا کاربران بتوانند تراکنشهای جدید ارز دیجیتال را به بلاکچین اضافه کنند. اثبات کار و اثبات سهام زمینهای فراهم میکنند که کلاهبرداری دشوار و گران تمام شود. این دو الگوریتم باعث میشوند که شرکت کنندگان اثبات کنند که منابعی مانند انرژی، قدرت محاسباتی یا پول را برای بلاکچین فراهم کردهاند.
اما این دو الگوریتم تفاوتهایی هم با یکدیگر دارند. تفاوت اصلی اثبات کار و اثبات سهام در نحوهٔ انتخاب کاربران برای اضافه کردن بلاک به بلاکچین است. علاوه بر این که نحوهٔ اعتبارسنجی تراکنشها در این دو روش با هم تفاوت دارند، دو تفاوت دیگر یعنی مصرف انرژی و خطر حمله را نیز میتوان عنوان کرد.
مصرف انرژی
یکی از بزرگترین تفاوتهای بین اثبات سهام و اثبات کار، مقدار مصرف برق است. یکی از بزرگترین شکایاتی که منتقدان رمزارز وارد میکنند، مصرف برق است. در مدل اثبات کار به خاطر این که از رایانههایی با قدرت بالا استفاده میکند، برق بیشتری مصرف میشود.
برقی که برای ماینینگ بیت کوین به صورت سالانه مصرف میشود، از مصرف برق کشورهای فنلاند و بلژیک کمتر است. در اثبات سهام مصرف انرژی کمتر است چون به جای اینکه ماینرها مسائل پیچیده را حل کنند، ولیدیتورها یا اعتبارسنجها به صورت تصادفی انتخاب میشوند. زمان انجام تراکنشها هم سریعتر است و برق کمتری مصرف میکنند.
خطر حمله
در اثبات کار، ماینرها برای حل مسائل باید با هم رقابت کنند. زمانی که ماینر بلاکی را تحت کنترل درمیآورد، در این سیستم به او اعتماد میشود که قوانین را رعایت کرده و قابل اطمینان باشد. با این حال اگر گروهی از ماینرها بیشتر از 50 درصد کنترل بلاکچین را به دست گیرند، میتوانند از تأیید تراکنشها جلوگیری کرده و کوینها را دوبار خرج کنند. خرج کردن دوباره کوین نوعی کلاهبرداری است که آن را دابل اسپندینگ (double-spending) میگویند.
اثبات سهام فرق میکند چون تنها زمانی به ماینرها اجازه میدهد بلاکها را اعتبارسنجی کنند که وثیقه بگذارند یا استیکینگ کنند. اگر مهاجمین راه فریب و نیرنگ را در پیش بگیرند، وثیقهٔ خود را از دست میدهند. بنابراین مختل کردن بلاکچین برای مهاجمان رمزارز سودی ندارد چون بدون از دست دادن سرمایه خود نمیتوانند کوینها را به سرقت برده یا دوبار خرج کنند.
بیشتر بخوانید: حمله 51 درصدی در بلاکچین
ویدئو آموزشی تفاوت الگوریتم اثبات کار و اثبات سهام
به طور کلی اگر به تازگی با این دو مفهوم آشنا شدید و دچار سردرگمی شدید به شما پیشنهاد میکنیم ویدئوی گواه اثبات سهام و اثبات کار را تماشا کنید. به طور قطع پس از دیدن این ویدئو به طور کامل با مفاهیم پایهای اثبات کار و اثبات سهام آشنا خواهید شد.
در این ویدئو خواهید دید:
- شباهتهای اثبات سهام و اثبات کار
- تفاوتهای اثبات کار و اثبات سهام
- نحوهی فعالیت اتریوم
- نحوهی فعالیت شبکهی بیت کوین
- تفاوت بیت کوین و اتریوم
سخن پایانی
در این مقاله هر دو مفهوم اثبات کار و اثبات سهام را توضیح دادیم. تفاوت اثبات کار و اثبات سهام در نحوه اعتبارسنجی تراکنشها، میزان مصرف برق و امکان هک است. در صورتی که راجع به این دو مکانیسم سوال یا نظری دارید، در بخش نظرات مطرح کنید.