صرافی DEX چیست؛ مبادلات بدون واسطه با صرافی غیرمتمرکز

شاید اصطلاح صرافی غیرمتمرکز را شنیده باشید. صرافی‌های غیرمتمرکز یا به‌طور مختصر DEX‌ها شبیه یک کارگزاری سهام هستند اما از طریق قرارداد هوشمند روی بلاک چین فعالیت می‌کنند. اگرچه که صرافی‌ها و کارگزاری‌های سهام در عمل به یک شیوه فعالیت می‌کنند و هر دو به خرید و فروش دارایی می‌پردازند، اما میان این دو نوع صرافی تفاوت‌هایی وجود دارد.

اصلی‌ترین تفاوت این است که صرافی غیرمتمرکز به خرید و فروش رمزارز می‌پردازد و هیچ  قدرت متمرکزی بر روی آن نظارت ندارد. درواقع، DEXها برای تضمین امنیت شبکه‌ی خود از قراردادهای هوشمند کمک می‌گیرند و از طریق آن‌ها اعمال قدرت می‌کنند. اما برای آنکه بتوانید تفاوت میان صرافی غیرمتمرکز و صرافی‌های سنتی را بدانید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

DEX یا صرافی غیرمتمرکز چیست؟

DEX مخفف Decentralized Exchange است یعنی صرافی غیرمتمرکز که امکان دسترسی به دارایی‌های دیجیتال را بدون واسطه فراهم می‌کند. از این به بعد برای ثبت سوابق ترید یا معاملات رمزارز به شرکت خاصی نیاز نیست. صرافی‌های غیرمتمرکز به صورت همتا به همتا و با استفاده از فناوری بلاکچین، مبادلات ارز دیجیتال را آسان‌تر می‌کنند. این صرافی‌ها برای اجرا و انجام معاملات از قراردا‌دهای هوشمند استفاده می‌کنند. قراردادهای هوشمند سفارشات را به صورت خودکار انجام می‌دهند.

در این صرافی‌ها نهادی متمرکز رمزارزها را عرضه نمی‌کند یا نظارتی بر انجام معالات ندارد. صرافی‌های غیرمتمرکز برای تأمین نقدینگی توکن‌ها به سرمایه‌گذاران وابسته هستند. سرمایه‌گذاران برای تأمین نقدینگی، رمزارزهای خود را در استخر نقدینگی وارد می‌کنند. صرافی‌های غیرمتمرکز برای تشویق افراد به اضافه کردن توکن‌های خود به استخرهای نقدینگی، درصدی از کارمزد معاملات را به آن‌ها می‌دهند. با این روش افراد می‌توانند با رمزارزهای خود سود کسب کنند.

تفاوت میان صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز چیست؟

به‌طور کل، صرافی‌ها محلی هستند که افراد می‌توانند در آنجا خرید و فروش کنند. به‌طور جزئی‌تر، صرافی‌های مالی محلی هستند که افراد می‌توانند دارایی‌های مالی خود را در آنجا مورد معامله، خرید و یا فروش قرار دهند. در سیستم صرافی‌های مالی سنتی، دارایی‌های مختلف در اختیار یک صرافی مرکزی قرار می‌گیرد و افراد درخواست‌ها و سفارش‌های خود را به آن‌ها ارسال می‌کنند.

زمانی که افراد سفارش خود را در این صرافی‌ها ثبت می‌کنند، صرافی درخواست آن‌ها را در لیست سفارشات کل قرار می‌دهد تا درخواست مشابه با آن پیدا شود.

در مقابل، صرافی غیرمتمرکز یا DEX یک نوع از صرافی است که با قرارداد هوشمند کار می‌کند. در واقع صرافی‌های غیرمتمرکز، قراردادهای هوشمندی هستند که همان عملیات ذکر شده را با یک فرمول دیگر انجام می‌دهند. در این صرافی‌ها، افراد تنها از طریق اتصال قراردادهای هوشمند با کیف پولشان، می‌توانند رمز ارزهایی مثل اتریوم را با دیگر ارزهای دیجیتال مبادله کنند.

زمانی که افراد درخواستی را در یک DEX ثبت می‌کنند، در حقیقت در حال ثبت یک تراکنش در قرارداد هوشمند خودشان هستند. این قراردادهای هوشمند بر روی بلاک چین قرار دارند.

مزیت استفاده از صرافی غیرمتمرکز چیست؟

استفاده از صرافی غیرمتمرکز به کاهش ریسک هک و خطر سرقت کمک می‌کند. زمانی که از ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنیم، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال، میلیون‌ها دلار از سرمایه‌ی مشتریان خود را ذخیره می‌کنند و طبیعتاً با این کار به یک طعمه‌ی بزرگ برای حمله‌ی هکرها و سارقان تبدیل می‌شوند.

اما شاید بپرسید صرافی های غیرمتمرکز چگونه این ریسک را کاهش می‌دهند. زمانی که افراد با این صرافی‌ها کار می‌کنند، دیگر نیازی نیست دارایی خود را در اختیار صرافی قرار دهند. بلکه سرمایه افراد، تا زمانی که معامله آن‌ها انجام شود در کیف پول خودشان باقی می‌ماند. یا در روشی دیگر، سرمایه آن‌ها در یک قرارداد هوشمند و بر روی بلاک چین نگهداری می‌شود.

معایب استفاده از صرافی غیرمتمرکز چیست؟

صرافی‌های غیرمتمرکز در کنار مزایا، معایبی هم دارند. اگرچه گفتیم خطرات هک این صرافی‌ها کمتر است اما به عنوان نمونه بازارسازهای خودکار که نوعی صرافی غیرمتمرکز هستند از کد استفاده می‌کنند و همین آن ها را در معرض هک قرار می‌دهد. همچنین این صرافی‌ها برخلاف صرافی‌های متمرکز خدمات پشتیبانی از مشتری ندارند. بنابراین پیدا کردن کمکی مطمئن کمی سخت است.

یکی دیگر از کاستی‌های این صرافی‌ها کمتر بودن جریان نقدینگی در مقایسه با صرافی‌های متمرکز است. همین طور این که استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز برای افرادی که با کیف پول ارز دیجیتال آشنایی ندارند، ممکن است کمی سخت باشد. به علاوه برخی از این صرافی‌ها تنها بر یک بلاکچین قابل دسترس‌اند. بدان معناست که اگر به توکن‌های چند بلاکچین علاقمندید، باید در چند صرافی فعالیت کنید.

معیارهای انتخاب صرافی غیرمتمرکز

اولین معیار برای انتخاب یک صرافی غیرمتمرکز کاربر‌پسند بودن و سهولت استفاده از آن است. استفاده آسان از صرافی مخصوصا برای کسانی که تازه وارد دنیای ارز دیجیتال شده‌اند بسیار مهم است. در بین صرافی‌های خارجی یونی سواپ به خاطر طرح ساده بیشتر مورد توجه کاربران تازه وارد قرار گرفته است.

معیار بعدی ارزهایی است که صرافی پشتیبانی می‌کند. بعضی صرافی‌ها نسبت به صرافی‌های دیگر از ارزهای بیشتری پشتیبانی می‌کنند و تنوع بیشتری دارند. بنابراین ابتدا ارز یا ارزهای دیجیتالی که می‌خواهید معامله کنید را در نظر بگیرید و بعد صرافی موردنظر را انتخاب کنید.

یکی از معیارهای بسیار مهم برای انتخاب صرافی غیرمتمرکز، امنیت است. اگر نگران طرح‌های پانزی و اسکم هستید، بهتر است صرافی را انتخاب کنید که به بالا بردن اطلاعات کاربرانش در مورد ارز دیجیتال اهمیت می‌دهد. همچنین بررسی کنید که آیا صرافی قبلا هک شده و در این صورت خسارات کاربرانش را جبران کرده است یا خیر؟

از لحاظ میزان نقدینگی، صرافی را انتخاب کنید که نقدینگی کافی داشته باشد تا با قیمتی منصفانه رمزارزها را خرید و فروش کنید.

مسئله دیگر هم کارمزد است. درست است که کارمزد صرافی‌های غیرمتمرکز از کارمزد صرافی‌های متمرکز کمتر است اما صرافی‌های غیرمتمرکز مختلف کارمزدهایشان با هم فرق دارد. بنابراین پیش از ترید یا معامله کارمزدهای صرافی را با دقت بررسی کنید.

بهترین صرافی غیرمتمرکز کدام است؟

همان‌طور که گفتیم، در گذشته افراد برای آنکه بتوانند ارزهای دیجیتال خود را معامله کنند باید به سراغ صرافی‌های متمرکز می‌رفتند. اما می‌دانیم که دنیای امروزه، عصر تکنولوژی است و هر روز شاهد تغییرات زیادی هستیم. در ادامه شما را با چهار صرافی غیرمتمرکز شناخته‌ شده و محبوب آشنا می‌کنیم.

Uniswap

این صرافی غیرمتمرکز در سال 2018 فعالیت خود را بر روی بستر اتریوم شروع کرد. Uniswap یکی از معروف‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز است و به خاطر گزینه‌های متعدد معاملاتی از محبوبیت خوبی برخوردار است. این صرافی به‌صورت open source یا کدباز و از نوع بازارساز خودکار است.

قرارداد هوشمند Uniswap این امکان را به کاربرانش می‌دهد تا اتریوم یا توکن‌های ERC-20 را به‌راحتی مورد معامله قرار دهند. نکته‌ی دیگر اینکه، این صرافی غیرمتمرکز  0.3 درصد به‌عنوان کارمزد دریافت می‌کند.

KyberSwap

صرافی غیرمتمرکز KyberSwap بر روی شبکه Kyber قرار دارد. این صرافی در اواخر 2017 یک ICO (عرضه اولیه‌ی سکه) برای توکن خودش به نام KNC برگزار کرد. درواقع KNC توکنی است که در کنار کاربردهای متفاوتش، به‌عنوان کارمزد هر تراکنش در این صرافی پرداخت می‌شود. هنگامی‌ که افراد کارمزد تراکنش‌های خود را با KNC پرداخت می‌کنند، از یکسری تخفیف‌ها برخوردار می‌شوند.

Radar Relay

صرافی غیرمتمرکز Radar Relay یکی دیگر از صرافی‌های محبوب است که بر اساس پروتکل 0x کار می‌کند. در این پروتکل کاربران سفارشات خود را برای تأیید ثبت می‌کنند. بعداز آنکه درخواست‌ها در لیست سفارشات قرار گرفت، همگی روی یک زنجیره قرار می‌گیرند.

به کسانی که لیست سفارشات را تنظیم می‌کنند، Relayers گفته می‌شود چرا که کار آن‌ها جمع کردن و مرتب کردن سفارشات است. زمانی که یک سفارش از لیست برداشته می‌شود، طرف مقابل معامله قرارداد را امضا می‌کند. بعداز آنکه تراکنش مورد تأیید قرار گرفت، دارایی موردنظر به کیف پول آن فرد انتقال می‌یابد.

یکی از بهترین ویژگی‌های این صرافی غیرمتمرکز این است که به ثبت‌نام، سپرده‌گذاری و پرداخت کارمزد نیاز ندارد. افراد بدون هیچ محدودیتی می‌توانند از ویژگی‌های این DEX استفاده و به‌طور رایگان سفارشات خود را ثبت کنند.

DEX.AG

DEX.AG یک پلتفرم جستجوی رایگان است که صرافی‌های غیرمتمرکز را بر اساس محبوبیت و بهترین قیمت به کاربران نشان می‌دهد. هدف از ساخت این پلتفرم، صرفه‌جویی در زمان و هزینه کاربران دنیای ارزهای دیجیتال بوده است. در حقیقت، به جای آنکه افراد به سراغ صرافی‌های مختلف بروند و مزایا و معایب آن‌ها را پیدا کنند، این پلتفرم همچون یک فیلتر و با بررسی تمام صرافی‌های غیرمتمرکز، نتیجه را بر اساس ویژگی‌های مختلف به افراد نشان می‌دهد.

تنها کاری که افراد در این پلتفرم باید انجام دهند این است که نوع توکن و مقدار موردنیاز خود را وارد می‌کنند و پلتفرم DEX.AG بهترین معامله‌ی قیمتی را به آن‌ها نشان می‌دهد. ویژگی جالب دیگر این پلتفرم حذف واسطه‌ها است. بدین معنی که افراد مستقیماً با قرارداد هوشمند به DEX انتخابی وصل می‌شوند. در نتیجه هیچ کارمزد اضافی پرداخت نخواهد شد.

چگونه از صرافی های غیرمتمرکز استفاده کنیم؟

برای این کار ابتدا یک کیف پول نرم‌افزاری سازگار با صرافی خود را دانلود کنید. برای مثال اگر می‌خواهید از صرافی مبتنی بر شبکه اتریوم استفاده کنید، باید کیف پولی سازگار با اتریوم مثل متامسک را انتخاب کنید.

پس از راه‌اندازی کیف پول ارز دیجیتال در حساب شخصی خود رمزارز سپرده‌گذاری کنید. می توانید رمزارزها را به صورت مستقیم از صرافی متمرکز به کیف پول بفرستید یا رمزارزها را مستقیم در کیف پول خریداری کنید.

توجه داشته باشید که مهم نیست که چه رمزارزی را در این صرافی‌ها معامله می‌کنید اما باید کارمزد را با رمزارز بومی بلاکچین مربوطه بپردازید. به عنوان نمونه برای پرداخت کارمزد جهت انجام معالمه در بلاکچین اتریوم به توکن بومی آن یعنی اتر نیاز دارید.

بعد از پر کردن کیف پول به صرافی غیرمتمرکز مورد نظر مراجعه کرده و اپلیکیشن آن را باز کنید. در قسمت بالا سمت راست هوم پیج یا خانه سایت، تکمه Open App را خواهید دید.

در پورتال ترید صرافی غیرمتمرکز، دو رمزارز پیش فرض که آماده مبادله هستند و دکمه اتصال کیف پول به صرافی را می‌بینید. بعد از ساین این و ورود به کیف پول، صرافی آدرس را تشخیص داده و به شما اجازه معامله یا ترید می‌دهد.

رمزارزی که می‌خواهید معامله کنید را وارد کرده و تراکنش را در کیف پول خود تأیید کنید. فقط قبل از ترید یا معامله به مقدار کارمزد توجه کنید. بسته به این که ازدحام شبکه چقدر است، چند دقیقه طول می‌کشد تا توکن موردنظر را در کیف پول خود مشاهده کنید.

سخن پایانی

هدف از ایجاد صرافی غیرمتمرکز، حذف واسطه‌ها و بالا بردن امنیت است. به‌گونه‌ای که افراد برای انجام معاملات خود در این صرافی‌ها از بلاک چین و قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنند. در صرافی غیرمتمرکز، افراد برای انجام معاملات و خرید و فروش ارز دیجیتال، دیگر نیازی نیست دارایی خود را به کیف پول یک صرافی انتقال دهند. آن‌ها می‌توانند معاملات را از کیف پول شخصی خود انجام دهند.